Cách lựa chọn và cách sử dụng chỉ nha khoa tốt nhất cho răng

Tác giả: Hảo Võ

Ngày: 10/08/2023

Đánh giá

Thực tế chọn loại chỉ nha khoa không phải theo sở thích mà theo tình trạng răng. Để đạt hiệu quả cần chọn loại phù hợp và biết cách sử dụng chỉ nha khoa đó.

1. Chỉ tơ nha khoa là gì? Có nguồn gốc từ đâu?

Chỉ nha khoa xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1851, khi một nha sĩ ở New Orleans tên là Levi Spear Parmly nhận thấy cần phải có phương án làm sạch răng trong trường hợp không có bàn chải. Ông đã dùng một sợi tơ bôi sáp chạy quanh các kẽ răng để lấy mảng bám thức ăn.

Đến năm 1882 nó mới bắt đầu được thương mại hóa trong ngành nha khoa bởi công ty Codman & Shurtleff. Sản phẩm đầu tiên ra mắt công chúng là chỉ nha khoa bằng lụa không sáp. Năm 1898 thương hiệu Johnson & Johnson đã được cấp bằng sáng chế đầu tiên cho chỉ nha khoa lụa. Sau đó một số nhãn hiệu chỉ nha khoa xuất hiện trên thị trường là Red Cross, Salter Sill Co. và Brunswick.

Trước Thế chiến thứ 2, khá ít người biết cách sử dụng chỉ nha khoa tại nhà, nó chủ yếu được các bác sĩ phẫu thuật sử dụng để khâu vết thương. Khi chiến tranh nổ ra, giá lụa tăng cao, Charles C. Bass đã phát triển một loại chất liệu thay thế là chỉ nha khoa nylon. Chỉ nha khoa nylon ưu việt hơn lụa, khả năng chịu mài mòn và đàn hồi lớn hơn.

2. Chỉ nha khoa được làm từ gì?

Đến ngày nay trên thị trường có nhiều loại chỉ tơ nha khoa ra đời, người dùng có thể lựa chọn nên sử dụng chỉ nha khoa nào theo nhu cầu. Gần đây nhất là các loại chỉ làm từ chất liệu phân hủy sinh học có sẵn để đảm bảo thân thiện với môi trường.

Hiện nay chỉ nha khoa thường được làm từ 1 trong 2 loại polime là nilon hoặc teflon:

Nilon là chất tạo sợi của một polyamide tổng hợp chuỗi dài, cũng là hợp chất đặc trưng bởi nhiều hơn một nhóm amit – liên quan đến amoniac.
Teflon là tên thương mại của một hợp chất polymer polytetrafluoroethylene (PTFE).

Về cấu tạo sợi, chúng ta có 2 dạng:

Chỉ nha khoa nylon đa sợi: cấu tạo từ những sợi nylon mảnh nhỏ, có độ đàn hồi tốt, mềm mại, dễ len lỏi vào các kẽ răng mà không gây hại cho lợi. Loại chỉ này có thể được phủ sáp vào để người dùng khi sử dụng thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên, do cấu tạo từ nhiều sợi nylon nhỏ nên cũng dễ bị tưa, rách hơn.
Chỉ nha khoa đơn sợi: được làm từ 1 sợi nhựa PPR duy nhất, trơn, mảnh và không bị tưa khi sử dụng. Loại chỉ này tối ưu và hiệu quả hơn so với chỉ nha khoa đa sợi, hiện có 2 loại chính là loại cuộn tròn trong hộp nhỏ và dạng tăm có gắn chỉ cố định. Chỉ đơn sợi có giá thành cao hơn.

3. Chỉ tơ nha khoa có tác dụng gì?

Chỉ nha khoa là loại dây nhỏ, mềm và mảnh, có độ đàn hồi tốt có khả năng len lỏi vào các kẽ răng nhỏ, kéo mảng bám trên răng và thức ăn thừa ra ngoài. Bên cạnh đó, trên sợi chỉ nha khoa còn được phủ chất kháng sinh vật, ức chế tạo men răng và làm giảm mảng bám kẽ răng. Hiện nay chỉ nha khoa được các nha sĩ khuyên dùng mỗi ngày một lần thay thế cho tăm tre.

Tác dụng của chỉ tơ nha khoa đã được chứng minh rõ ràng. Đây là phương án làm sạch răng một cách triệt để hằng ngày tại nhà.

Loại bỏ cao răng.
Ngăn ngừa hình thành mảng bám trên bề mặt răng và chân răng.
Ngăn ngừa sâu răng, sâu kẽ răng.
Hạn chế tối đa các bệnh về nướu, viêm lợi, chảy máu chân răng.
Làm sạch kẽ răng, giúp hơi thở thơm mát hơn.
Ngừa vi khuẩn gây hôi miệng.
Giúp làm sáng và bóng bề mặt răng, cho bạn nụ cười rạng rỡ.

Bằng cách sử dụng chỉ nha khoa mỗi ngày làm sạch mảng bám, cặn thức ăn thừa, bạn đã góp phần quan trọng vào việc bảo vệ sức khỏe răng miệng của chính mình.

3.1 Phòng ngừa viêm lợi

Khi bạn sử dụng chỉ thay cho tăm tre, bạn đã loại bỏ được nguy cơ tổn thương lợi, nướu do độ cứng và kích thước lớn của tăm tre gây ra.

3.2 Giúp hơi thở thơm tho

Chỉ sử dụng bàn chải đánh răng không thể loại bỏ được hoàn toàn mẩu thức ăn hay mảng bám ở kẽ răng. Khi tích tụ lâu ngày trong miệng cùng với nước bọt sẽ bị phân hủy 1 phần thì đây trở thành điều kiện lý tưởng để vi khuẩn gây mùi phát triển. Chỉ nha khoa là giải pháp tối ưu cho tình trạng này.

3.3 Tăng thẩm mỹ cho răng

Công dụng loại bỏ mảng bám kẽ răng của chỉ tơ nha khoa đi kèm với khả năng phòng ngừa tình trạng răng ố vàng, giữ được màu răng trắng sáng.

4. Dùng chỉ nha khoa có bị thưa răng không?

Cách sử dụng chỉ nha khoa làm sạch răng hằng ngày tại nhà khiến nhiều lo lắng dùng chỉ nha khoa có bị thưa răng không. Lý giải vấn đề này, nếu sử dụng đúng cách, đúng loại sẽ không làm thưa răng. Thực tế, đây là dụng cụ vệ sinh răng miệng đẩy lùi nguy cơ làm thưa răng do sử dụng tăm xỉa răng hằng ngày.

Tuy nhiên, thực tế có những trường hợp vẫn gặp tình trạng thưa kẽ răng, chảy máu chân răng,… Nguyên nhân là vì:

Dùng chỉ nha khoa kích thước lớn hơn kẽ răng của mình.
Sử dụng loại chỉ kém chất lượng.
Tần suất dùng nhiều hơn 1 lần/ngày.
Dùng lực quá mạnh.

5. Có những loại chỉ nha khoa nào?

Hiện nay trên thị trường có bán rất nhiều loại chỉ tơ của các thương hiệu khác nhau. Nên sử dụng chỉ nha khoa nào bạn nên biết việc phân chia theo thành phần hoặc theo kích thước để phù hợp với từng cách sử dụng chỉ nha khoa.

5.1 Chỉ nha khoa không sáp (Unwaxed floss)

Đây là loại chỉ nha khoa làm từ sợi nilon mỏng, cấu tạo gồm khoảng 35 sợi xoắn lại, đường kính của mỗi sợi là rất nhỏ nên cho thể vừa khít với không gian hẹp giữa các kẽ răng, ngay cả khi răng gần nhau. Tuy nhiên là khá dễ đứt.

>> Xem thêm: Hướng dẫn vệ sinh răng miệng khi niềng răng

5.2 Chỉ nha khoa có sáp (Waxed floss)

Chỉ nha khoa có sáp là loại tốt với cấu tạo từ loại chỉ tơ nilon tiêu chuẩn có phủ lớp sáp nhẹ, giúp chỉ chắc và bền hơn, ít đứt gãy. Tuy nhiên, lớp sáp sẽ làm tăng đường kính của chỉ nha khoa, vì vậy sẽ khó len lỏi vào những kẽ nhỏ hơn.

5.3 Băng nha khoa (Dental Tape)

Băng nha khoa khoa rộng và phẳng hơn so với chỉ nha khoa thông thường, có cả phiên bản có sáp và không sáp, phù hợp với những bệnh nhân có nhiều khoảng trống giữa hai răng bởi độ tiện lợi của nó.

5.4 Polytetrafluorethylene (PTFE)

Chỉ Polytetrafluorethylene (PTFE) được làm từ Teflon, có thể dễ dàng len lỏi qua các kẽ răng một cách nhanh chóng.

5.5 Siêu chỉ nha khoa (Super Flosses)

Loại này được làm từ vật liệu dạng sợi, có phần cứng ở đầu, thường được dùng để làm sạch xung quanh mắc cài (đối với người niềng răng mắc cài) hoặc khu vực cầu răng (trồng cầu răng sứ).

5.6 Chỉ nha khoa điện

Chỉ nha khoa điện chạy bằng điện là cách sử dụng chỉ nha khoa thay thế cho những đối tượng gặp khó khăn trong việc dùng sợi chỉ. Hầu hết các máy đều có tay cầm tiện lợi, một số loại có đầu góc cạnh hỗ trợ làm sạch răng tốt hơn.

Trên thị trường có khá nhiều thương hiệu nổi tiếng như: oral-b, fresh up, glide, dental floss…

6. Nên sử dụng chỉ nha khoa nào?

Nên sử dụng chỉ nha khoa nào phù hợp để đạt hiệu quả tối đa nhất. Tùy vào tình trạng răng mà chúng ta sẽ chọn sử dụng loại chỉ tơ nha khoa phù hợp. Thực tế thì không có lời khuyên chính xác cho việc nên sử dụng chỉ nha khoa nào hay của hãng nào. Bạn nên ưu tiên trải nghiệm của mình sao cho thoải mái, dễ dàng, làm sạch tốt mà không làm răng hay nướu bị đau. Nên sử dụng chỉ nha khoa nào vừa với khoảng cách thực tế của các răng, có thể luồn vào kẽ nhỏ mà không cần dùng quá nhiều lực, không gây chảy máu hay đau.

Đối với trẻ em thì nên bắt đầu tập cách sử dụng chỉ nha khoa bằng những loại sợi mỏng mềm, chuyên dụng dành cho trẻ em, không nên dùng chỉ nha khoa điện.
Đối với trường hợp răng thưa, nhiều khoảng trống rộng, phẳng thì sử dụng chỉ nha khoa loại Dental Tape có độ che phủ tốt vừa làm sạch hiệu quả vừa không gây thưa răng.
Đối với hàm răng khít, không gian giữa các răng chật hẹp, bạn nên chọn loại chỉ nha khoa không sáp hoặc Superfloss.
Với những bạn đang niềng răng mắc cài cố định hoặc trồng cầu răng sứ thì nên chọn loại chỉ nha khoa chuyên dụng, mỏng, mịn, nhẹ.

7. Cách sử dụng chỉ nha khoa khoa học

Dù bạn tin nên sử dụng chỉ nha khoa nào thì cũng cần dùng đúng cách. Mặc dù đem lại rất nhiều lợi ích nhưng nếu bạn không biết cách sử dụng chỉ nha khoa trong một thời gian dài có thể gây nguy cơ thưa kẽ răng hay viêm nướu cho bị tổn thương.

7.1 Cách dùng chỉ nha khoa dạng cuộn

Với dạng này, bạn có thể cắt chiều dài chỉ theo ý muốn cho mỗi lần dùng:

Mỗi lần cắt khoảng 45 – 60cm chiều dài, quấn chỉ quanh hai ngón tay giữa, khoảng cách 3 – 5cm.
Dùng ngón tay cái và trỏ để giữ sợi chỉ.
Đặt chỉ vào giữa kẽ hai răng và uốn sợi chỉ ôm quanh thân răng theo hình chữ C, nhẹ nhàng lướt chỉ lên xuống, kéo chỉ qua phía bên trái rồi quay sang bên phải của kẽ răng.
Thực hiện với từng kẽ răng cho đến khi hết hàm, rồi súc miệng sạch.

7.2 Cách dùng tăm chỉ nha khoa

Tăm chỉ nha khoa thiết kế tiện lợi hơn, không cần phải cắt:

Dùng các ngón tay giữ thân cây tăm, cho chỉ vào các kẽ răng.
Quay đầu tăm lại, dùng đầu nhọn xỉa vào kẽ răng.
Súc miệng với nước hoặc dung dịch chuyên dụng.

Lưu ý:

Để tránh vấn đề dùng chỉ nha khoa có bị thưa răng không, hãy chọn sợi chỉ vừa khít với kẽ răng của mình.

Khi mới tập cách sử dụng chỉ nha khoa, bạn đừng quá lo lắng nếu nướu bị chảy một ít máu do chưa quen tay để chỉ ma sát với nướu.
Việc chải răng và dùng chỉ tơ nên thực hiện trên cả nướu và từng răng ở hàm trên lẫn hàm dưới, chú ý các mặt xa của răng cối trong cùng.
Nếu răng nằm ở góc khuất trong miệng gây khó khăn thì hãy kết hợp dùng tăm chỉ nha khoa có tay cầm dạng chữ Y hay chữ F.
Mỗi ngày sử dụng chỉ nha khoa tối đa 3 lần.
Hãy dành thời gian vệ sinh răng miệng một cách tỉ mỉ, cẩn thận và nhẹ nhàng.

Đến Nha khoa Đà Nẵng Implant kiểm tra nếu có tình trạng chảy máu lợi quá nhiều hay bị đau buốt răng dữ dội khi dùng chỉ nha khoa làm sạch răng.