Nhắc đến niềng răng thẩm mỹ là nhắc đến mắc cài – một khí cụ quan trọng tạo lực kéo dịch chuyển răng. Có nhiều loại mắc cài vậy mắc cài nào tốt nhất hiện nay?
Mắc cài trong tiếng Anh được gọi là “bracket” cũng có thể được gọi là “brace”, “orthodontic appliance” hoặc “orthodontic bracket”. Đây là một thiết bị nha khoa – khí cụ chỉnh nha chuyên dụng được gắn trực tiếp vào răng để điều chỉnh vị trí của răng.
Có thể bạn chưa biết rằng loại khí cụ đặc biệt này đã có lịch sử hơn 2000 năm. Người ta cho rằng người Ai Cập cổ đại đã sử dụng dây kim loại để buộc răng lại với nhau – tiền thân sơ khai nhất của kỹ thuật niềng răng mắc cài.
Vào thế kỷ 18, nha sĩ người Mỹ tên là Josiah Flagg đã phát minh ra loại mắc cài đầu tiên được gọi là “mắc cài dây buộc” – làm bằng dây thép và được buộc vào răng bằng dây thun. Năm 1843, nha sĩ người Mỹ khác tên là Edward Maynard tiếp tục cải tiến ra loại mới có tên là “mắc cài chốt” với một chốt nhỏ được gắn vào răng, giúp dây cung được giữ chặt hơn. Năm 1860, nha sĩ Norman Kingsley đã phát minh ra một loại mắc cài được gọi là “mắc cài ống” với một ống nhỏ được gắn vào răng, giúp dây cung được cố định hơn.
Đến năm 1928, một nha sĩ người Mỹ tên là Edward Angle đã phát triển một loại mắc cài có rãnh mới giúp dây cung được giữ chặt hơn và cho phép bác sĩ chỉnh nha tạo ra các lực kéo chính xác hơn được gọi là “mắc cài Edgewise”. Loại mắc cài này vẫn được sử dụng phổ biến nhất cho đến ngày nay.
Ngoài mắc cài thì quá trình niềng răng chỉnh nha còn có một số khí cụ liên kết khác như dây cung. Mắc cài được gắn trực tiếp lên bề mặt răng bằng chất gắn nha khoa chuyên dụng và trên các mắc cài có rãnh cho phép luồn dây cung đi qua tạo thành một chuối liên kết nhất quán. Vai trò của mắc cài là cố định và giữ dây cung, tạo lực kéo siết sẽ giúp răng di chuyển về vị trí mới thẳng đều và thẩm mỹ hơn.
>> Xem thêm: Niềng răng là gì? Những điều cần biết trước khi niềng răng
Mắc cài hoạt động dựa trên nguyên lý lực kéo: Khi buộc dây cung vào mắc cài, dây cung sẽ tạo ra một lực kéo lên răng tác động lên xương hàm, làm cho xương hàm bị tiêu đi ở một bên và tạo ra khoảng trống ở bên còn lại, từ đó răng sẽ di chuyển vào khoảng trống này để lấp đầy.
Cùng với những thành công vượt bậc của ngành nha khoa thẩm mỹ, hiện nay có đến 5 loại mắc cài được sử dụng trong niềng răng.
Mắc cài kim loại được làm bằng kim loại không gỉ, phổ biến nhất là thép hoặc niken-titanium. Kim loại được nung chảy và đúc thành các hình dạng khác nhau, sau đó được xử lý và đánh bóng hoàn thiện. Đây là loại mắc cài truyền thống, có độ bền cao và chi phí thấp nhất. Tuy nhiên, mắc cài kim loại có thể gây đau nhức và khó vệ sinh hơn so với các loại mắc cài từ chất liệu khác.
Mắc cài sứ được làm bằng gốm sứ, thường thấy là sứ zirconia. Sứ được nung chảy rồi đúc thành các hình dạng khác nhau, sau đó được xử lý và đánh bóng. Mắc cài sứ có màu sắc tương tự như răng thật tăng tính thẩm mỹ nhưng lại có độ bền thấp hơn mắc cài kim loại và chi phí cao hơn.
Mắc cài trong suốt được làm từ vật liệu trong suốt, giúp ẩn giấu mắc cài khỏi tầm nhìn người đối diện. Mắc cài trong suốt có thể được làm bằng nhựa tổng hợp, thường là nhựa acrylic hoặc polycarbonate. Tuy nhiên, loại này có chi phí cao nhất trong tất cả các loại mắc cài.
>> Xem ngay: Niềng răng mắc cài trong suốt tốt không? Ưu nhược điểm ra sao?
Mắc cài tự buộc có thể được làm từ kim loại hoặc sứ hệ thống khóa tự động được tích hợp sẵn, giúp giảm thiểu số lần buộc dây cung, giúp quá trình niềng răng thoải mái và dễ chịu hơn.
Mắc cài mặt trong được làm bằng kim loại hoặc sứ, với một lớp phủ đặc biệt giúp chúng bám vào mặt trong của răng. Ưu điểm của mắc cài mặt trong là che giấu tốt khí cụ, giúp tăng tính thẩm mỹ. Tuy nhiên, vì nằm gần với lưỡi nên có thể khó vệ sinh hơn các loại mắc cài khác.
>> Xem thêm: Niềng răng mặt trong là gì? Ưu nhược điểm và chi phí ra sao?
Cách vệ sinh mắc cài tại nhà an toàn bạn cần chuẩn bị các dụng cụ sau:
Các bước vệ sinh mắc cài tại nhà như sau:
Nếu bạn cảm thấy khó khăn khi vệ sinh mắc cài, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ chỉnh nha. Bác sĩ có thể hướng dẫn bạn cách vệ sinh mắc cài hiệu quả hơn.
Bung mắc cài là một trong những vấn đề khiến người niềng răng mắc cài cố định lo ngại khi ăn uống và vệ sinh răng miệng hằng ngày. Nếu bị bung mắc cài tại nhà thì bạn nên làm theo các bước sau:
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến mắc cài bị bung tuột:
Hãy chú ý đến tình trạng mắc cài của mình và đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu có bất kỳ vấn đề gì xảy ra.