Đẹn lưỡi là gì? Cách trị đẹn lưỡi nhanh chóng tại nhà

Nổi đẹn còn gọi là đẹn miệng, đẹn lưỡi, là tình trạng nhiễm trùng do nấm Candida albicans gây ra. Không gây nguy hiểm và có nhiều cách trị đẹn lưỡi tại nhà.

Đẹn lưỡi là gì?

Đẹn lưỡi là tình trạng nổi đẹn trên lưỡi. Nổi đẹn trong miệng hay còn gọi là đẹn miệng, đẹn lưỡi hoặc nhiệt miệng, đặc trưng bởi vết loét hình tròn, lành tính, không lây và có thể xuất hiện dưới dạng đơn lẻ hoặc từng đám trên các mặt lưỡi. Đẹn lưỡi không lây, mỗi đợt thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày, có thể tự khỏi mà không để lại sẹo hay di chứng. Vì vậy, nhiệt lưỡi không phải là một bệnh nhiễm trùng cấp tính.

Theo góc nhìn y tế, nhiệt lưỡi là kết quả của rối loạn chức năng miễn dịch qua trung gian tế bào T và sự phá hủy biểu mô niêm mạc qua trung gian bạch cầu trung tính và tế bào mast. Tổn thương gây ra do thay đổi các chất chuyển hóa trung gian của tế bào như tăng interferon gamma, các yếu tố hoại tử và phân tử kết dính giữa các tế bào biểu mô. Từ đó tạo ra màng giả chứa dịch tiết dạng sợi, vi khuẩn, tế bào viêm và tế bào niêm mạc bị hoại tử.

Nguyên nhân gây đẹn ở lưỡi

Đẹn ở lưỡi thường là những vết loét nhỏ, màu trắng hoặc vàng, có thể gây đau và khó chịu khi ăn uống cũng như giao tiếp. Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra đẹn lưỡi:

• Chấn thương tại chỗ như cắn vào lưỡi.
• Căng thẳng cảm xúc hoặc sinh lý.
• Vấn đề về kinh nguyệt, thay đổi nội tiết cơ thể.
• Dị ứng Natri lauryl sulfat có trong kem đánh răng và các sản phẩm vệ sinh răng miệng, dị ứng thực phẩm như quế, pho mát, cam quýt, sung hoặc dứa…
• Các tình trạng bệnh lý gây kém hấp thu như bệnh đường ruột, bệnh Celiac…
• Thiếu hụt vi chất (sắt, folate, vitamin B6 và B12); vitamin D; kẽm hoặc thiamine…
• Vệ sinh răng miệng chưa tốt, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại phát triển.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: ăn quá nhiều thức ăn cay, nóng và chứa quá nhiều dầu mỡ.
• Suy giảm chức năng gan: khả năng khử độc của gan bị suy giảm sẽ khiến độc tố tích tụ trong cơ thể gây ra những vết lở loét ở lưỡi, môi và nhiều vị trí khác trong miệng.

Cách trị đẹn lưỡi nhanh chóng tại nhà

Mặc dù nhiệt ở lưỡi có thể tự khỏi sau khoảng 1 – 2 tuần, nhưng khoảng thời gian này cảm giác đau rát sẽ tăng theo kích thước vết loét khiến bạn gặp nhiều khó khăn, ăn uống kém. Hãy áp dụng những cách trị đẹn lưỡi nhanh chóng tại nhà dưới đây:

Súc miệng với nước muối và nha đam

Nha đam có tính sát khuẩn cao, thanh nhiệt và làm dịu cơn đau, có thể hỗ trợ làm lành các vết lở loét do nhiệt ở lưỡi gây ra. Còn muối nổi tiếng với công dụng sát khuẩn và làm lành vết thương nhanh chóng. Vì vậy, cách trị đẹn lưỡi tại nhà đơn giản nhất là dùng một thìa cà phê muối và nước ép nha đam pha với 1/2 cốc nước ấm làm dung dịch súc miệng mỗi ngày.

Lưu ý: không được sử dụng phần nhựa vàng trong cây nha đam vì nó có chứa Aloin có khả năng gây kích ứng da và nguy hại cho đường ruột.

Dùng mật ong tươi

Mật ong có công dụng chống viêm, kháng khuẩn, làm giảm cảm giác sưng đỏ, đau rát của vết loét lưỡi. Cách trị đẹn lưỡi bằng mật ong như sau:

• Bôi trực tiếp mật ong tươi lên vết loét 4 lần mỗi ngày hoặc nhiều hơn.
• Pha trà nóng với mật ong uống hàng ngày.
• Bên cạnh đó mọi người có thể kết hợp sử dụng mật ong với bột nghệ bôi lên vết loét lưỡi từ 2 – 3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả nhanh chóng.

Ngoài ra, keo ong cũng là một phương thuốc tự nhiên đã được sử dụng rộng rãi trong điều trị đẹn miệng. Theo nền y học hiện đại, keo ong có chứa hoạt chất chống oxy hóa, có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, kháng viêm và kháng nấm mạnh, được ứng dụng rất nhiều trong điều trị chứng viêm.

>> Xem thêm: Những mẹo chữa nhiệt miệng bằng mật ong đúng cách, hiệu quả

Sử dụng đinh hương hoặc cam thảo

Đây là 2 vị thuốc Đông y đã có mặt từ lâu đời.

• Thành phần chính (70-90%) của cây đinh hương là hợp chất eugenol có tác dụng gây tê, làm giảm đau. Thoa tinh dầu đinh hương thoa vào vị trí những vết lở lưỡi hoặc nhai vài mẩu đinh hương sẽ giúp giảm đau rát đẹn lưỡi sau vài phút.
• Cam thảo có vị ngọt mát, có chứa thành phần chính là Glycyrrhizin – một saponin thuộc nhóm olean, hàm lượng từ 10-14% trong cam thảo khô, có tính kháng viêm cực mạnh, giảm sưng đau nhanh chóng. Bạn có thể dùng tinh dầu cam thảo thoa trực tiếp ngày 2-3 lần, pha trà cam thảo uống hay ngậm miếng cam thảo đều rất hiệu quả.

Sử dụng dầu dừa

Dầu dừa có tác dụng kháng khuẩn rất tốt nên được rất nhiều người sử dụng. Ngoài ra, dầu dừa còn giúp chữa lành vết thương nhanh chóng, chống viêm, giảm đau rát, sưng đỏ và ngăn cản quá trình bệnh lý lây lan. Bạn có thể bôi trực tiếp dầu dừa vào vết lở khoảng 3-5 lần mỗi ngày cho đến khi vết loét lành lại.

>> Xem ngay: Hay bị nhiệt miệng thiếu vitamin gì?

Bột sắn dây

Bột sắn dây chứa nhiều vitamin và khoáng chất tốt, giúp làm mát cơ thể và làm dịu cơn đau do viêm loét ở lưỡi gây ra.

Chế độ ăn uống lành mạnh

• Uống nhiều nước (1.5-2L/ ngày): giúp làm sạch khoang miệng và tăng cường sức đề kháng.
• Ăn thức ăn mềm, lỏng: Tránh thức ăn cứng, cay, nóng làm tổn thương vết loét.
• Ăn nhiều rau xanh: giúp cơ thể khỏe mạnh, đẩy lùi tình trạng nhiệt miệng.
• Ăn thêm sữa chua: Trong sữa chua chứa nhiều lợi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hoá. Ăn sữa chua cũng giúp tiêu diệt các loại vi khuẩn có hại trong khoang miệng, giúp vết loét nhanh chóng lành lại.
• Ăn các loại đậu như: đậu đen, đậu xanh có tính mát, giúp thanh nhiệt, trong đậu chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe và giảm nhanh các triệu chứng về nhiệt miệng.
• Hãy bổ sung các loại thực phẩm có chứa kẽm, axit folic, vitamin B6, B12,… vào bữa ăn hàng ngày.

Kết hợp thuốc

Ngoài những cách trị đẹn lưỡi tại nhà dễ thực hiện như trên thì bạn có thể sử dụng một số loại thuốc hỗ trợ như:

• Thuốc gây tê tại chỗ như Benzocain.
• Thuốc kháng viêm tại chỗ như Fluocinonide, Beclomethasone hoặc Hydrocortisone hemisuccinate.
• Thuốc kháng sinh tại chỗ hoặc toàn thân như Tetracyclin và Minocycline.

Lưu ý: Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước, nhất là đối với những bệnh nhân đang sử dụng thuốc hoặc đang điều trị các bệnh lý khác.

Đẹn lưỡi có khả năng tái đi tái lại rất nhiều lần. Cùng với những cách điều trị đẹn lưỡi thì bạn cần kết hợp nghỉ ngơi thư giãn và chăm sóc răng miệng, bổ sung dinh dưỡng hợp lý để ngăn chặn tình trạng tái diễn. Đồng thời khám răng và lấy cao răng định kỳ 6 tháng/ lần để giữ cho nướu luôn được chắc khoẻ.

Cuối cùng, nếu đẹn lưỡi có các dấu hiệu sau đây thì bạn nên đến gặp ngay bác sĩ để được kiểm tra, chẩn đoán và có phương án điều trị kịp thời:

• Đau rát dữ dội ở vết loét.
• Vết loét có đường kính lớn hơn nhiều so với bình thường.
• Sốt cao >40 độ và không cắt được sốt.
• Vết loét kéo dài hơn 10 ngày mà không có dấu hiệu giảm.

Tóm lại, đẹn lưỡi là bệnh lý mà nhiều người thường hay gặp phải. Mặc dù bệnh lý này không gây nguy hiểm nhưng bạn cũng không nên quá chủ quan, các cách trị đẹn lưỡi và phòng ngừa có thể mang đến nhiều tác dụng tích cực. Hi vọng qua bài viết trên giúp bạn điều trị được nhiệt miệng một cách an toàn và nhanh chóng nhất.